Organist Martin Mans: 'Ik mag een doorgeefluik zijn'
Voor deze aflevering van Alle Registers Open reisde Elsbeth Gruteke af naar Rotterdam, naar de Breepleinkerk. Ze gaat daar in gesprek met de bekende organist en improvisator Martin Mans. De Breepleinkerk, waar hij vaste organist is, staat niet ver van zijn geboortegrond. Hij groeide op in Melissant, Goeree Overflakkee. ‘Toen ik vier jaar was leerde ik op schoot bij mijn opa de eerste Psalm spelen’.
‘In mijn jeugd gingen we elke zondag na kerktijd koffiedrinken bij mijn opa en oma. Mijn opa zat dan steevast achter het harmonium. Hij speelde psalmen uit zijn hoofd en ik vond dat zó mooi. Mijn ouders speelden geen instrument, maar de liefde voor het orgel heeft een generatie overgeslagen. Toen ze zagen dat ik aanleg had, schaften ze een elektrisch orgeltje aan en ging ik op les.’ Achteraf bleek dit een lesmethode die niet zo goed bij hem paste. Zijn talent werd opgemerkt door Cees het Jonk, die op het conservatorium had gezeten. Van hem leerde hij hoe je goed moet spelen en improviseren. Later werden de lessen gegeven door Piet Westhoeve.
Muziek als hobby
‘Ik weet nog goed dat Piet over het conservatorium begon’, vertelt Martin. ‘Maar mijn vader zei: dat gaat niet gebeuren. Ik zag het gezicht van Piet betrekken, hij vond het zonde. Mijn vader had een bouwbedrijf, was een zakelijke man en echt een ondernemer. Hij zag graag dat ik de muziek als hobby erbij bleef doen, omdat in de muziek geen brood te verdienen is. In eerste instantie deed ik dat ook. Maar toen ik twintig was had ik twee banen. Ik werkte 40 uur bij mijn vader in het bedrijf en 40 uur in de muziek. Toen moest ik kiezen. Toen ik een aanbod kreeg om voor 20 uur les te komen geven, heb ik de stap gewaagd.’
Spelenderwijs
Dankbaar kijkt hij daar nu op terug: ‘Ik heb mijn doel kunnen bereiken door van mijn passie mijn werk te maken. De manier waarop ik er gekomen ben, is ook fijn. Mensen die het conservatorium doen, vergaren heel veel kennis. Dat had ik niet. Maar zij doen een opleiding en op een dag begint het pas. Ik heb een combinatie van liefde voor het spelen en improviseren, maar ook om te organiseren. Ik ben meteen concerten gaan geven.’ Concurrentie onder de organisten met een conservatorium achtergrond merkt hij niet zo. Martin: ‘Er is respect onderling. Hoe je ergens komt is niet zo belangrijk, al discussiëren de fans wel eens met elkaar. Mijn loopbaan is letterlijk en figuurlijk spelenderwijs gegaan. Ik heb het altijd op mijn eigen manier gedaan.’
Geloof
Martin: ‘Ik denk dat ik niet zo vol energie en overgave en inspiratie met de muziek bezig zou kunnen zijn als het niet ten dienste zou staan van mijn geloof. Ik vind het heel mooi om mijn steentje bij te dragen aan een dienst. Ik merk dat het mensen helpt, ook mijn orgelspel. Niet omdat ik zelf zo goed ben, maar ik voel me wel een doorgeefluik. Een doorgeefluik van prachtige geestelijke liederen met een prachtige inhoud.’
Geschreven door
Esther Tims-Van Helden
