Elsbeth Gruteke in gesprek met organist Leonore Lub.

Organist Leonore Lub: ‘Orgelspel is soms een mystieke ervaring’

3 april 2023 · 13:53

Update: 24 februari 2025 · 16:17

In deze aflevering van Alle Registers Open gaat Elsbeth Gruteke in gesprek met Leonore Lub. Ze is organist van het Arp Schnitger-orgel in de Hervormde Kerk in Noordbroek. Al heel jong wist ze de weg tot het orgel te vinden. Vandaag de dag wil ze, door haar concerten en muzieklessen, mensen laten ervaren hoe rijk de klanken van het orgel zijn en wat muziek teweeg kan brengen. ‘Een orgel heeft vele facetten. Als ik een orgel in een grote kathedraal hoor, vind ik dat een mystieke ervaring.’

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Leonore is vernoemd naar de ouverture ‘Leonore’ van Beethoven. Haar vader was een groot liefhebber van hem, maar hij kon niet weten dat juist déze dochter zo muzikaal zou zijn. Ze groeide op met klassieke muziek en raakte al jong onder de indruk van de klanken en mogelijkheden van het orgel. ‘In de kerk keek ik naar dat imposante orgel en dacht: dat wil ik ook’, vertelt ze. Ze was een jaar of vijf toen ze de eerste tonen van het orgel zélf ontdekte, op het harmonium dat in de woonkamer stond. Urenlang bracht ze achter het harmonium door, ze kreeg er geen genoeg van, herinnert ze zich. Leonore: ‘Wat mij zo aantrekt aan het orgel is dat het een soort orkest onder je handen is en jij bent in wezen de dirigent. Je kunt subtiel en zacht spelen, maar ook alle registers opentrekken.’

Klassieke les

Haar ouders zorgden ervoor dat ze op muziekles ging. Op een elektronisch orgel leerde ze via de methode van Carlo West kennismaken met de klassieke muziek. Nadat ze alle boeken van Carlo West had doorgespeeld kwam de vraag naar boven wat de volgende stap zou zijn. Ze werd gegrepen door het bekende Toccata en Fuga in d-klein, BWV 354 van Bach. ‘Ik vond het fantastisch. Dat is zó’n majestueus stuk waarbij alle registers opengaan. Toen ben ik naar de muziekschool in Winschoten gegaan om daar klassiek les te krijgen’. Haar orgelleraar was onder de indruk van het talent dat Leonore had en stoomde haar klaar voor het conservatorium.

Elke pijp een eigen klank

Leonore: ‘Ik wilde heel graag altijd met muziek bezig zijn. Dus ik vond het conservatorium geweldig. Allemaal mensen met dezelfde passie.’ In die periode maakte ze ook kennis met het orgel in de Martinikerk in Groningen én met het orgel in Noordbroek. Ze kon toen nog niet vermoeden dat hier haar toekomst lag. ‘Een kanjer van een orgel, elke pijp heeft zijn eigen klank’, vervolgt ze. Vandaag de dag geeft ze, naast concerten en optredens, haar liefde voor orgel – en piano – mee aan haar leerlingen. Muziek is voor Leonore een extra dimensie om God te ervaren. ‘Het is een directe verbinding met iets wat hoger is dan onszelf’.

In deze aflevering van Alle Registers Open hoor je: Prelude uit 8 Kleine Präludien und Fughetten, BWV 928 van Johann Sebastian Bach, Dorische Toccata in d-klein, BWV 538 van Johann Sebastian Bach, Liebster Jesu, wir sind hier van Johann Sebastian Bach, BWV 730 en 731, Partita voor orgel ‘Herr Jesu Christ, dich zu uns wend’ van Georg Böhm, Zetting en 3 Variaties over Gezang 280 ‘Rechter in het licht verheven’ van Leonore Lub en Toccata über den Choral ‘Nun freut euch, lieben Christen g’mein’ van Hans Friedrich Micheelsen.