Organist Martien de Vos (29) wil volmaakt orgel spelen: 'Het kan altijd beter'
'Je hebt mensen die zeggen dat ze niet in God geloven, maar wanneer ze naar Bach luisteren hebben ze soms opeens een religieuze ervaring. Dat heb ikzelf niet zozeer, maar ik denk wel dat muziek een voorafschaduwing is van het volmaakte. En dat is bij God te vinden', zegt organist Martien de Vos in de orgelpodcast Alle Registers Open. Martien vertelt daarin openhartig over zijn geloof en zelfkritische houding.
Eind dit jaar wordt de jonge organist 30. Maar wie hem hoort praten en spelen, staat versteld van zijn ervaring, passie en gedrevenheid: 'Je zoekt als organist naar harmonie en het hoogst haalbare. Het is een afspiegeling van de schepping. Als organist ben je scheppend bezig in het maken van muziek.'
Agressief
Martien kan daar behoorlijk ver in gaan: 'Het kan altijd beter. Ook al speel je iets foutloos, dan nog kunnen er duizend en één dingen beter. Het is ook iets waar je altijd op een bepaalde manier in moet berusten. Als ik mezelf terugluister denk ik vaak: zet maar weer uit. Ik ben zelfkritisch. Dat is nodig om beter te worden, maar het kan ook weleens een graadje minder denk ik.'
Toen Martiens oudere broer op orgelles ging, werd ook zijn nieuwsgierigheid naar dit bijzondere instrument gewekt. Maar wat is er nou zo mooi aan het orgel? 'Ik denk dat het orgel het meest veelzijdige instrument is dat er bestaat. Het heeft ook de meest veelzijdige karakteristieken in zich. Van verstild tot agressief. Ik denk dat er geen muziekinstrument is dat agressiever kan klinken dan het orgel. Als je het opentrekt vindt iedereen dat indrukwekkend.'
Uitstelgedrag
De technische kneepjes van het vak leren, onderhouden en ontwikkelen is voor veel organisten en muzikanten een levenslange bezigheid. Ook na het conservatorium wordt er continu doorgestudeerd en geoefend. Iets wat veel leeftijdsgenoten van Martien zich volgens hem niet goed realiseren. 'Veel mensen die net iets verder van mij af staan denken: wat doet hij nou hele dagen? Vaak krijg je te horen: 'Je kan toch al orgel spelen? Moet je daar nou een hele studie van maken?''
Ook dat voor leken soms zo geheimzinnige conservatorium ging Martien overigens goed af. 'Er waren violisten in mijn klas die dan bij de melodielijnen op papier alleen maar droge noten zagen staan en dat erg moeilijk vonden. Ik hoorde de klanken van akkoordenschema's gelijk in mijn hoofd, waardoor ik er een beeld bij had. Dat helpt enorm', vertelt de jonge organist.
Het is iets waar hij ook van profiteert bij 'concoursen', orgelwedstrijden die onder talentvolle organisten worden gehouden. Martien won al een aantal van die concoursen, maar loopt in de voorbereiding ervan soms ook tegen een probleem aan dat veel van zijn generatiegenoten wél zullen herkennen. 'Van nature ben ik iemand die het studeren voor zoiets uitstelt. Op een concours moet je vaak ook repertoire spelen dat je niet heel erg leuk vindt. Dat schuif je dan voor je uit tot de laatste weken en dan moet je als een malle gaan oefenen om het allemaal nog voor elkaar te krijgen. Dat is één van mijn zwakke kanten', geeft Martien eerlijk toe.
Toekomst van het orgel
Ondanks zijn jeugdige leeftijd heeft Martien al een behoorlijk aantal studenten bij hem in de leer. Hoe verklaart hij dat? 'Ik denk dat er een toenemende belangstelling is voor het klavierinstrument. De piano is al jaren aan een flinke opmars bezig. Maar zeker hier op de eilanden (van Zeeland red.) is het orgel nog wel populair. Je zit hier op de Biblebelt, waar de orgelcultuur nog leeft en hopelijk blijft dat zo. Ik zie het zeker ook als mijn taak om daar een steentje aan bij te dragen', zegt de organist gemotiveerd tot besluit.
