Ds. Kees van den Berg: 'Het lied Geest van hierboven is eigenlijk balletmuziek'
Hij wordt ook wel de 'muziekdominee' genoemd, ds. Kees van den Berg gaat voor in de Pauluskerk te Gouda en geeft daar vaak 'liedpreken' waarin hij een kerkelijk nummer onder de loep neemt. Voor de EO-podcast 'Dit is mijn lied' doet hij hetzelfde met het bekende 'Geest van hierboven', een nummer dat niet alleen een Pinksterlied blijkt te zijn. 'Ik begrijp dat het oorspronkelijk bedoeld blijkt te zijn als dansmuziek. In het Italiaans 'balletti' genaamd. Het is balletmuziek.'
Volgens de dominee is dat ook goed te horen aan de melodie, hij zegt nauwelijks stil te kunnen blijven zitten als hij het ritme nadoet. Het lied raakt hem op nog meer manieren. 'Een aantal jaar geleden zag ik een mooie aflevering van het televisieprogramma Met hart en ziel. Zanger Stef Bos werd daarin geïnterviewd terwijl hij met een jongerenkoor een versie van 'Geest van hierboven' opnam. Daarin zat ook een eigentijdse uitbreiding van Bos. Hij zei iets dat mij raakte: "Als ik het niet kan zingen, is het niks waard. Als ik het ga zingen met het koor, dan gaat het een ziel krijgen. Als je het gaat zingen dan gaat er meer gebeuren. Dan krijg je een vlammetje op je hoofd."'
In het programma werd 'Geest van hierboven' een bekend Pinksterlied genoemd, maar volgens Van den Berg stond het in het oude liedboek nog niet bij de Pinksterliederen. 'Eigenlijk is het een lied voor het hele jaar. Voor iedere zondag, voor elke dienst. Het lied is namelijk, met een beetje een plechtig woord, een epiklese. Oftewel, een gebed om de Geest. Epiklese betekent letterlijk: "Erbij roepen". Nou zo'n gebed bidden we eigenlijk elke kerkdienst, voordat we uit de Bijbel gaan lezen en daar de preeklijnen uit doortrekken. Daarvoor bidden we om de verlichting met de Heilige Geest. We roepen Hem aan, of Hij erbij wil zijn zodat we begrijpen wat we lezen, wat er verkondigd wordt en of de woorden mogen landen in ons hart. Vlees en bloed mogen worden.'
Vuur
De melodie van 'Geest van hierboven' is al eeuwenoud en werd geschreven door een Italiaanse componist die veel kerkmuziek componeerde, maar ook liederen daarbuiten. 'Geest van hierboven' werd dus als dansmuziek geschreven. 'De oorspronkelijke tekst was gewijd aan de god van de liefde, ook wel cupido genoemd', vertelt de muziekdominee. 'Dan snap je ook gelijk die vrolijke, huppelende, lichte melodie. Die past bij vlinders in je buik en hoort bij zo'n uitbundig amoureus lied. Elk couplet van het oorspronkelijke lied eindigt dan ook met "tralalalala", het is echt waar.'
Zanger Gerald Troost heeft het lied ook weer van een nieuw jasje te voorzien. 'Het leek mij mooi om iets met dit oude gezang te doen. Jezus maakte met Hemelvaart de weg vrij om de Geest uit te storten. Die Geest woont in een ieder van ons, hoe bijzonder. Hij wil ons leiden, nieuwe energie geven, bemoedigen en aanvuren. Ik hoop dat dit gezang dat oude vuur ook weer in je mag ontsteken.'